Tohum

Türkiye’de ilk defa Tohum Otizm Vakfı tarafından hazırlanan, otizmli ve zihinsel engelli çocuklar ile dikkat eksikliği olan, gelişim problemleri gösteren çocukların, günlük hayatta ihtiyaç duyacakları becerileri öğrenmeleri için hazırlanan iPad uygulamaları aynı zamanda erken yaştaki çocuk gelişimini desteklemek için normal gelişim gösteren çocuklara da uygun olarak yapıldı.

4 yaş ve üzeri çocuklar içindir.
Bu uygulama otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara nesne ismi öğretmek (ayırt etme) ve yeni beceriler öğretmek için geliştirilmiş olan bilimsel dayanaklı uygulamalar dikkate alınarak tasarlanmıştır. Ayrıca, uygulamada çocuğun gereksinimlerini ifade etmesine yardımcı olacak bir iletişim bölümü de vardır. Uygulama, sıralanan amaçları karşılamaya yönelik olarak (a) Görsel Destek, (b) Nesne İsmi Öğrenme ve (c) İletişim bölümlerinden oluşmaktadır.

Görsel destek bölümü (a) özbakım becerileri, (b) sosyal beceriler, (c) günlük yaşam becerileri ve (d) iletişim bölümlerinden oluşmaktadır. Bu bölümde görsel ipuçlarının kullanımına yer verilmiştir. Otizmli çocuk ve bireylerin görsel hafızalarının güçlü olması görsel ipuçlarının etkilerinin giderek daha fazla araştırılmasına yol açmıştır. Bu eğilimin sonucunda ise, günlük yaşamda pek çok ebeveyn, öğretmen ve terapist resimli kart, çizelge ve video modelle öğretim gibi uygulamaları kullanmaya başlamıştır. Bu bölüm bu bakış açısı ve kuramsal temel ile hazırlanmıştır. Bu uygulamalar bazı çocuklarda yalnızca hedeflenen becerilerin öğretiminde kullanılırken bazı çocukların yaşamlarında sürekli olarak yer almaktadır.

Nesne ismi öğrenme bölümünde ise (a) banyo araç-gereçleri, (b) ev eşyaları, (c) giysiler, (d) hayvanlar, (e) meyve ve sebzeler, (f) mutfak eşyaları, (g) okul-araç gereçleri, (h) taşıtlar kategorileri vardır. Bu bölüm bilimsel dayanakları farklı ortam ve araştırmacılarla güçlü bir biçimde ortaya konmuş olan tepki ipucu yönetmelerinden sabit bekleme süreli öğretim kullanılarak tasarlanmıştır. Sabit bekleme süreli öğretimde amaç çocuğa sunulan yönerge ya da soru için çocuk tepkide bulunmadan önce ipucu sunularak çocuğun bu ipucuna dayalı olarak doğru tepkide bulunması hedeflenir. Bu bölümde öğretim çocuğun düzey ve performasına bağlı olarak bireyselleştirme esasına göre hazırlanmıştır. Ebeveyn ya da çocuk hangi alanda nesne ismi öğrenmeye gereksinimi varsa bu alanı seçebilmekte, çocukla çalışan uygulamacı (örn., ebeveyn, öğretmen, terapist, kardeş, akran) ismini girebilmekte ve bekleme süresi ve zorluk derecesini (örn., iki nesne arasından ismi söylenen nesneyi gösterme, üç nesne arasından ismi söylenen nesneyi seçebilme) seçebilmektedir.

Uygulamada aynı zamanda nesne ismi öğrenme bölümü için veri toplama bölümü de vardır. Bu bölüm çocuğun performansını kaydetmeyi sağlayan bölümdür. Bu bölümde çocuğun performansının yanısıra uygulamacının ismi, çocuğun ismi, çalışılan nesne kategorisi, zorluk düzeyi ve bekleme süresi gibi betimsel bilgiler de kaydedilmektedir. Böylece, uygulamayı kullanan kişiler zaman içinde çocuktaki gelişmeyi kayıt altında tutabilmekte ve bu gelişmeye bağlı olarak uygun kararlar alabilmektedir.

Uygulamanın en önemli özelliklerinden biri uygulama bölümlerinin çocuğun gereksinimlerine göre bireyselleştirilebilir olmasıdır. Uygulamayı kullanan kimseler çocuğun gereksinimlerine göre ilgili bölümlere resim/fotoğraf ekleyebilir ve video görüntüsü yükleyebilirler. Bir örnekle açıklama gerekirse, çocuğunun oyun becerilerini öğrenmesini isteyen bir ebeveyn çocuğun oyun oynayan kardeşini ya da akranını video kayda alarak ilgili bölüme yükleyebilir ve çocuğun bu videoyu izleyerek bu beceriyi öğrenmesini sağlayabilir. Uygulama içinde her bir bölümde nesne ya da görüntü ekleme süreçlerinin yapılışını gösteren video görüntüleri yer almaktadır. Son olarak, her bölümle ilgili olarak o bölümün nasıl ele alınması gerektiği ile ilgili açıklamalara da yer verilmiştir.