فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه گذاری

این فرهنگ قریب 5000 واژه را شامل می‌شود. در این مرحله، کار محدود به فرهنگ واژگان است؛ یعنی فرهنگی مالی به زبان انگلیسی که همراه بامعادل‌های فارسی است. پدیدآورندگان این اثر اگر فرصتی یابند، مصمم‌اند فرهنگ مالی توصیفی را بر مبنای فرهنگ حاضر فراهم آورند. این فرهنگ هر چند در درجه‌ی اول به کار فعالان در بازار مالی می‌آید، اما از محتوایی برخوردار است که مخاطبان گسترده‌تری از دانشجویان و پژوهشگران مالی، مترجمان و اهالی صنعت خدمات مالی را در بر گیرد.
در این فرهنگ تخصصی دوزبانه، برای هر واژه‌ی انگلیسی تنها یک معادل فارسی ارائه شده است. البته، اگر اصطلاحی در بخش‌های مالی مختلف صنعت مالی کاربرد دارد یا واژه‌ای معانی مختلف دارد، معادل‌های فارسی جداگانه برای اصطلاح انگلیسی ذکر شده است.
هرچند تا امروز مقامات بورس واژگان مالی خاصی را به طور رسمی توصیه نکرده‌اند، اما مؤلفان ترجیح داده‌اند از آن معادل‌های فارسی استفاده کنند که در متن قوانین و مقررات بورس آمده است، حتی اگر آن معادل‌ها نامناسب بوده باشد. هرجا که اهل تخصص روی معادل فارسی خاصی اجماع داشته‌اند، مؤلفان بی‌تردید از آن واژگان استفاده کرده‌اند.
تعیین معادل‌های فارسی مناسب برای افعال گروهی انگلیسی در فرهنگ دوزبانه‌ی تخصصی مالی کار ساده‌ای نیست. تلاش کرده‌ایم با مشکلات معادل‌سازی فارسی برای این افعال انگلیسی دست و پنجه نرم کنیم، و به جای حذف این افعال برای تک‌تک آن‌ها معادلی بیاوریم، حتی اگر این معادل ها چندان دقیق نباشد.
کار روی این فرهنگ از ۵ سال قبل شروع شد. در اوایل سال ۱۳۸۵، غلامرضا نظربلند و حسین عبده تبریزی با مدیران سازمان بورس و اوراق بهادار ایران چند نشست برگزار کردند، و پیشنهاد کردند کار مشترکی برای تألیف فرهنگ اصطلاحات مالی و سرمایه‌گذاری با تکیه بر فرهنگ بارونز صورت گیرد. این نشست‌ها به نتیجه نرسید، اما از همان روزها، دکتر نظربلند به تنهایی به گردآوری واژگان برای این فرهنگ پرداخت. نقش وی در پدید آوردن این کتاب آن‌قدر پر اهمیت بوده که بی‌تردید می‌باید از وی به عنواغن مؤلف اصلی کتاب یاد شود. نقش دکتر عبده به عنوان مؤلف دوم کتاب عمدتاً به سال ۱۳۸۹ برمی‌گردد. در این سال بود که وی برای به پایان رساندن کار زمان و تلاش فراوان نهاد.
آنگاه که دو مؤلف مصمم به تألیف این فرهنگ شدند، عبداله کوثری پذیرفت که در کار واژه‌سازی به مؤلفان کمک کند. در عمل طی سال‌های گذشته، کوثری نقش عمده‌تری در آماده‌سازی کتاب بر عهده گرفت تا آن‌جا که وی مؤلف سوم کتاب شمرده می‌شود.
مؤلفان این کتاب تقریباً همه‌ی فرهنگ‌های انگلیسی فارسی موجود مرتبط با حوزه‌ي مالی را مرور کرده‌اند، و البته از معادل‌های فارسی آن‌ها نیز سود جسته‌اند. متأسفانه در زبان فارسی، کمتر فرهنگی در حوزه‌ی مالی تاألیف شده که دیدگاه جامع و گسترده‌ای داشته باشد و از دقت لازم نیز برخوردار باشد. مؤلفان آن فرهنگ‌ها کمتر برنامه‌ی منسجمی برای فرهنگ خود تدارک دیده بودند. با توجه به آن کاستی‌ها مؤلفان این فرهنگ کوشیده‌اند در حد توان خود از الگوی مشخصی پیروی کنند و از اشتباهات و بی‌نظمی‌هایی که به آن فرهنگ‌ها راه یافته است، پرهیز کنند.
با وجود مطالب پیش‌گفته، مؤلفان به کم و کاستی‌های کار خود نیز واقفند. آن‌ها دو گزینه پیش روی داشتند. یا باید انتشار این اثر را تا رفع کامل همه‌ی نواقص به تعویق می‌انداختند و یا آن را با وضعیت موجود تقدیم مخاطبان می‌کردند. طی یکسال گذشته نظرخواهی و رایزنی‌های زیادی شد. تقریبا اجماع بر این بود که گزینه‌ی دوم اختیار شود. تمکین شد، به این امید که پیشنهادها و نقد و انتقاد اهل تخصص و دانشجویان و دانش‌پژوهان رشته‌ی مالی را رافع آن کم و کاستی‌ها باشد و به غنای این اثر بینجامد.

بهار ۱۳۹۰

رضا نظربلند ghrnazar@yahoo.com
حسين عبده تبريزي abdoh@abdoh.net